توصیف شخصیت ها در دفتر اول و دوم مثنوی معنوی

چکیده مثنوی اقیانوسی خروشان و موّاج است که از ذهن و زبان مولوی که وجودش را به دریاهای خداوندی متّصل کرده ، سرچشمه گرفته ، اقیانوسی که با هر موجش صدفهایی پ?ر دُر را برایمان به ارمغان می آورد ، آن هم مرواریدهایی که نمی توان قدر و قیمتشان را با مقیاسهای مادّی سنجید.در این پژوهش به بررسی انواع شخصیّت های داستانی و شیوه ها و شگردهای گوناگونی که مولانا برای توصیف شخصیّت ها و شخصیّت پردازی هر کدام از آنها،متناسب با نقششان در داستان انتخاب کرده است پرداخته شده است.بررسی شگردهای بلاغی و ادبی همچون تشبیه،استعاره،کنایه،اغراق و مبالغه،تشخیص و تمثیل که در توصیف شخصیّت ها به زیباتر شدن این توصیفات منجر می شود و توانسته است تصویری ماندگار از شخصیّت ها را در ذهن خواننده مجسّم کند،از موضوعات عمده ی این پژوهش می باشد.بررسی های انجام شده حاکی از این است که مولانا از انواع شخصیّت های ایستا و پویا و همچنین شخصیّت های قالبی،قراردادی،نوعی،تمثیلی،نمادین و همه جانبه استفاده کرده است،که بسامد شخصیّت های ایستا و تمثیلی و نمادین نسبت به سایر شخصیّت ها بالاتر است.شیوه های توصیف مستقیم،غیرمستقیم و تلفیقی(مستقیم و غیرمستقیم) شخصیّت ها،در مثنوی به خوبی دیده می شود.توصیف فرآیندهای ذهنی شخصیّت های داستانی از سوی مولوی، گفتار درونی شخصیّت ها و کنش یا عمل داستانی از سوی شخصیّت ها در درون داستان ها با استفاده از شیوه های گفته شده به خوبی انجام گرفته است. مولانا با استفاده از شگردهای بلاغی و ادبی توانسته است با مهارت کافی توصیفات زیبا و هنرمندانه ای از شخصیّت های داستان را در پیش چشمان مخاطب به تصویر بکشد. واژه های کلیدی: مولوی،مثنوی، شخصیّت پردازی و مثنوی،توصیف شخصیّت.